Olumsuz kanılar, motivasyon eksikliği ve yalnız kalma isteği depresyonun bilinen belirtileridir. Lakin, uzmanlar, tükenmişlik sendromunun Covid-19 pandemisinden bu yana yükselişte olduğuna ve her zamankinden daha yaygın olduğuna dikkat çekiyor.
İskoçya’nın başşehri Edinburgh’ta yaşayan meditasyon öğretmeni Gillian McMichael, ikisi ortasındaki ince farkları tanımanın değerli olduğunu ve tükenmişliğin “moda bir kelime” haline gelmesi nedeniyle, insanların onu gerçek nedenlere değinmeden kullanma riskinin olduğunu söyledi.
Birçok insanın tükenmişlik ve depresyonu birbirine karıştırdığını söyleyen McMichael, farklılıkların nasıl tespit edileceğini açıkladı.
TÜKENMİŞLİK SENDROMU
Tükenmişlik sendromu, dünya çapında ruh sıhhati uzmanları tarafından kullanılan bir teşhis rehberi olan DSM’de listelenmemiş olsa da, 2019’da Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) tarafından kabul edildi.
Uzmanları, tükenmişliği “başarılı bir formda yönetilemeyen kronik iş yeri stresi”nin bir sonucu olarak tanımladılar. DSÖ’ye nazaran, tükenmişlik yaşayan biri bitkin, zihinsel olarak işinden kopuk ve artık üretken değil.
Klinik psikolog Dr. Aria Campbell-Danesh, “Tükenmişlik, iş gerilimi ve iş yerindeki dengesizlik ile bağlıdır. Talepleri kâfi kaynaklar olmadan yönetmek için yüksek iş talepleri yaşanınca tükenmişlik oluşuyor” dedi.
McMichael, “Tükenmişlik, esasen kopuk ve ilgisiz hale geldiğiniz duygusal semptomlarla alakalıdır. Rastgele bir şey yapmak için çok az motivasyonla kendinizi boş, umutsuz ve çaresiz hissedersiniz.” derken “baş ağrısı, mide ağrısı, sırt ağrısı yahut uyku sorunu gibi” fizikî semptomların da ortaya çıkabileceğini söyledi.
DEPRESYON
Tükenmişliğin kimi belirtileri depresyona benzese de, kimi temel ayrımlar bulunuyor. Tükenmişlik işyerindeki baskıların ve gerilimin bir eseri olsa da, depresyonun birçok nedeni var.
Uzmanlara nazaran, depresyon; serotonin, noradrenalin ve dopamin üzere beyin kimyasallarının dengesizliği ile bağlantılı biyolojik bir hastalık. Bu nörotransmitterler iletileri bir beyin hücresinden başkasına iletir ve dengesizlikler sizi hem fizikî hem de zihinsel olarak yavaşlatır.
Depresyon kalıtım, hormon dengesizlikleri, çocukluk travması, yas, D vitamini/güneş ışığı eksikliği, toplumsal izolasyon, düşük benlik hürmeti, karamsar kişilik, alkol, nikotin, yasadışı uyuşturucu kullanımı, kalp hastalığı, diyabet, Alzheimer yahut kanser üzere önemli bir hastalığa sahip olmakla temaslıdır.
Depresyonun tipik belirtileri ortasında, kalıcı bir düşük ruh hali, bitkinlik, konsantre olma zahmeti, ıstırap ve görünürde bir sebep olmadan ağlama yer alır. Şiddetli hadiselerde, bir kişinin intihara meyilli hissetmesine neden olabilir.
NE YAPMALI?
Bilim insanları, tükenmişlik yahut depresyon belirtilerine sahipseniz, yardım almanız gerektiği konusunda hemfikirler.
Tıbbi beslenme uzmanı Dr. Brewer, “Depresyonda olduğunu düşünüyorsanız ve bu, fonksiyon görme ve ahenge yeteneğinizi etkiliyorsa ve evvelden zevk aldığınız şeylerden rastgele bir zevk görememenize neden oluyorsa, o vakit ruh haliniz daha da düşmeden evvel tıbbi yardım alın” dedi.
Tedavi, bir kişinin depresyonunun ciddiyetine dayanır ve konuşma terapileri ve antidepresanları içerir.
Uzmanlar, tükenmişlikle gayret etmenin de şahsî bakıma öncelik verme, olumlu değişim taahhüdü ve işyerinden dayanak gerektirdiğini söylüyor.
Tükenmişliğin süratli bir tahlili olmadığını söyleyen McMichael, müşterilerine diyet, idman, toplumsal medya kullanımı ve uyku dahil olmak üzere günlük rutinlerini yine değerlendirmelerini vurguluyor.
McMichael, “İhtiyaçlarınızı listenin başına koymak için şuurlu bir karar vermelisiniz” dedi. Bebek adımları atın. Yaklaşık bir ay boyunca yeni bir alışkanlık edinirseniz daha doğal hissedeceksiniz. Sonuçları göremiyorsunuz diye üç gün sonra pes etmeyin.” diye de ekledi.
Kaynak: Sözcü
Uzmanlar yanıtladı: Depresyonda mısınız yoksa tükenmişlik mi yaşıyorsunuz? yazısı ilk önce üzerinde ortaya çıktı.
