Türkiye henüz Ay’a gidemedi ama uzay çalışmalarını hızlandıran ülkeler bu sene Ay’a art arda keşif gezisi düzenlemeye hazırlanıyor. Gelecek 10 yılda ülkeler ve özel şirketler tarafından başlatılacak Ay misyonu sayısının 100’e yakın olduğu açıklandı.
ABD, Çin, Güney Kore, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan ve Rusya, birkaç yıl içinde Ay’a art arda keşif ekibi göndermeyi planlıyor. Ayrıca Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX de Ay’a uzay aracı gönderecek.
Ay’daki kaynaklarla ilgilenenler arasında Japonya ve İsrail’den şirketler de var.
SOĞUK SAVAŞ’I GERİDE BIRAKACAK
Yeni rakamlar, uzaydaki rekabette, uzay savaşlarının dünya gündemine oturduğu Soğuk Savaş döneminin de ötesine geçileceğini gösteriyor. Uzmanlar, birkaç yıl içinde Dünya ve Ay arasında trafiğin hiç olmadığı kadar yoğun olacağına dikkat çekiyor.
Ay’daki ve uzaydaki kaynaklar üzerindeki rekabetin dünyada jeopolitik gerilimi daha da artıracağı yönündeki öngörüler uzun süredir gündemde.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 2024 yılında Ay’a yeniden insanlı görevleri başlatmayı ve Ay yüzeyinde kalıcı bir yerleşke kurmayı hedefliyor. ABD’nin başlıca rakibi Çin de Ay’da kalıcı yerleşke kurma planlarına son dönemde hız verdi. Ülke, 2023’te 60’tan fazla fırlatışla uydular, keşif araçları, personel taşıyıcı ve kargo mekiklerinden oluşan 200’den fazla aracı uzaya yollamayı planladığını duyurdu.
Atlanta merkezli uzay danışma şirketi Astralytical’ın direktörü Laura Forczyk, “Bir süredir ABD ve Çin yönetimleri arasında büyük rekabet yaşanıyor. İki ülke de ‘Ay ve uzay misyonlarımızı finanse etmeliyiz çünkü rakibimiz oradaki toprakları ele geçirmeye çalışıyor’ diyor” ifadelerini kullandı.
Ayrıca birçok şirket, Ay’a “uzay turisti” göndermek için de kolları sıvadı.
TÜRKİYE, AY’A GİDEMEDİ
Uzmanlar, ülkeler için uzay yarışının ulusal prestijin ve gücün simgesi olduğuna, ancak uzaydaki kaynakların stratejik değerinin de giderek arttığına dikkat çekiyor.
2021’de Türkiye’nin Milli Uzay Programı’nın tanıtımında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “2023 sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrit roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz” demişti. “Milli Uzay Programı’ndaki birincil ve en önemli hedefimiz Cumhuriyet’imizin 100’üncü yılında Ay’a ilk teması gerçekleştirmektir. İnşallah Ay’a gidiyoruz. Hazırlıklarına başladığımız Ay Programı ile bu hedefi iki aşamada tamamlamayı planlıyoruz” diye konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu sözleri o dönemde tartışmalara yol açmıştı.
Öte yandan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, geçen ay CHP’nin soru önergesine yanıtında, Milli Uzay Programı Strateji Belgesi’nde 2022-2030 yıllara arasında Ay’a insanlı bir gidiş hedefinin bulunmadığını açıklamıştı.
