Depremzedelerin özellikle muhtemel salgın hastalıklara karşı beden dirençlerini artırmaları için sağlıklı beslenmeleri gerekiyor. “Deprem üzere doğal afetlerde hayatı sürdürmek ve sıhhati korumak için dikkat edilmesi gereken temel noktalardan biri depremzedelerin kâfi ve pak suya, başkaları ise kâfi ve hijyenik besine ulaşabilmeleridir” diyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Dr. Tuba Günebak, besin erişiminde de aksaklıkların yaşandığı sarsıntı bölgelerinde depremzedelerin sağlıklı beslenmesi için dikkat edilmesi gereken noktaları
şöyle sıraladı…
Diyet Uzmanı Dr. Tuba Günebak
Düzenli su tüketimi hayati değer taşır
Deprem sonrası ortaya çıkan meselelerden biri suya erişimin zorlaşması nedeniyle sıvı alımının azalmasıdır. Ayrıyeten, yaşlıların ağız kuruluğu hissine karşı duyarlılıklarının azalması nedeniyle su alımını azalttıkları ve idrar kaçırma sıkıntılarından kaçınmak için su içmekten kaçındıkları da gözlenmektedir. Meğer yetersiz su alımı nedeniyle oluşan dehidrasyon yani bedenin susuz kalması, kabızlık, kalp-damar hastalıkları ve derin ven trombozu/pulmoner emboli (bacak, kalça yahut kollardaki büyük toplar damarlarda pıhtı oluşma) riskini artırır. Bu nedenle tertipli su tüketimi hayati değer taşır ve depremzedelerin kapalı içme suyuna kolay erişimi sağlanmalıdır. Suyun hijyenik kalitesinden emin olunamadığı durumlarda ise bir litre suya iki damla tentürdiyot damlatılarak su dezenfekte edilebilir.
Kronik hastalığı olanlar nelere dikkat etmeli?
Kronik hastalığı olanları da düşünerek aş konutlarında pişirilen yemeklerin sıvı yağ ile az tuzlu olarak pişirilmesine dikkat edilmelidir. Afet bölgelerinde sıklıkla gözlenen akut sıhhat sorunlarından biri de ağır gerilime bağlı olarak gelişen kan basıncı yani tansiyon değişiklikleri ve kan şekerindeki oynamalardır. Bu nedenle düşen kan şekerini süratli artırmak ismine kuru meyve tüketimi yarar sağlar. Depremzedelerin yaşadığı kahırlardan biri de yaşadıkları felaketten dolayı bozulan his durumlarıdır. Bu nedenle depremzedelerin his durumunu bir nebze de olsa müspete çekebilmek için, memnunluk hormonu (serotonin) düzeylerini yükseltebilecek besinleri tüketmeleri sağlanmalıdır. Bunlar süt ve süt eserleri, yumurta, peynir, çiğ kuruyemişler, muz, durum buğdayı irmiğinden yapılmış makarna üzere tam tahıllı yiyecekler ve ay çekirdeğidir.
Hangi meseleler yaşanabilir?
Deprem bölgelerinde yetersiz beslenme sonucunda; zayıflayan bağışıklık nedeniyle daha çabuk ve sık hasta olma, güç düşüklüğü yani çabuk yorulma ve halsizlik, anemi, uyku bozukluğu, sonluluk, depresyon, kabızlık, unutkanlık, adet devirleri ortası müddetin uzaması yahut adet görememe, çocuklarda yaşa nazaran gelişim geriliği (boy kısalığı yahut boya nazaran düşük ağırlık) üzere değerli sıhhat problemleri ortaya çıkabilir.
Gıda stoklarıyla ilgili uyarılar
Gıda zehirlenmelerine karşı afet bölgesine sevkiyatı yapılacak besinler ortasında sıklıkla mikrobiyolojik üremeye mahal vermeyecek kuruyemişler, güç barları, bisküviler, kurutulmuş ekmek, helva, uzun ömürlü 200 ml’lik paketlerde süt, küçük uzunluk içme suyu, kuru meyve, vakumlu paketli hazır yemek, konserve balık üzere kuru besinlerin yer alması önerilir. Kapağı bombe yapmış konservelerin de tüketilmemesi gerekir. Stoklanan besinler de küflenme, bakteri üremesi üzere problemlere karşı güneşli, sıcak ve nemli ortamlarda koruma edilmemelidir.
Hangi besinler tüketilmeli?
Deprem bölgelerinde zerzevat ve meyveye ulaşılamadığı için soğuk algınlığı, öksürük, kilo kaybı, mide-bağırsak sistemi rahatsızlıkları ve his durumu bozukluğu üzere şikayetlerde artış gözlenir. Bu durumda taze meyvenin koruması güç olabileceği için kuru meyve tercih edilebilir. Protein kaynağı olarak balık konserveleri tüketilebilir. Lakin bu besinlere ulaşılamadığı vakitlerde bitkisel protein kaynağı besinler yani kuru baklagiller ya da konserveleri ön plana çıkar. Bitkisel protein kaynağı besinlerin bedendeki kullanım oranını artırabilmek için C vitamini kaynağı besinlerle tüketilmeleri önerilir. Uzun vadede depremzedelerin sıhhat beslenmelerini sağlamak için; mercimek, makarna, nohut, bulgur, pirinç, kuru fasulye üzere kuru besinler ile tuz, yağ, şeker, un, besin hazırlama, pişirme ve servis gereçlerini de içeren set dağıtımı yararlı olacaktır. Öte yandan hamilelik ve emziklilik devirlerinde hekim denetiminde gerekli D vitamini ve folik asit takviyelerinin tüketilmesi hem annenin hem bebeğinin sıhhati için büyük değer taşır. Bebek ve çocukların büyüme ve gelişmeleri için gerekli güç ve besin ögelerinin alınması afet durumlarında bile aksamadan gerçekleştirilmelidir. Bebekler için önerilen birinci besin anne sütüdür. Anne ziyan görmediyse steril şartlar oluşturulmalı ve emzirme sağlanarak devam ettirilmelidir. Anne sütüne ulaşılamadığı durumlarda bebeğin ayına uygun mama ve tamamlayıcı besinlerin verilmesi gerekir.
Depremzedeler yetersiz beslenmeyle karşı karşıya kalmasın! yazısı ilk önce üzerinde ortaya çıktı.
