Vücutta hayati ehemmiyete sahip olan D vitamini eksikliği birçok hastalıkla bağlantılıdır. Uzmanlara nazaran bunlarn kimileri kanser, kalp-damar, otoimmün, enfeksiyon hastalıkları ve ruhsal sıkıntılardır. D vitamini eksik olduğunda çocuklarda da enfeksiyonlara eğilim artar, bağışıklık yanıtı bozulur. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, güneş vitamini olarak da isimlendirilen D vitamini kaynaklarını, bu vitaminin yararlarını ve eksikliğine yol açan etkenleri şöyle anlattı:
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk
Bu belirtilere dikkat!
D vitamini eksikliğinde; halsizlik, yürüme zahmeti, kemik ağrısı, saç dökülmesi, baş ağrısı, depresyon, değişken ruh hali, uykusuzluk, gözaltı morlukları, çok terleme, kilo vermede zahmet çekme ve daima üşüme üzere belirtiler ortaya çıkar. Bazen de hiç belirti vermeyebilir.
Niye bu kadar yaygın bir sorun?
Ülkemizde sık görülen bir sorun olan D vitamin eksikliğinin nedenleri şöyle sıralanabilir…
1-Çağımızın en yaygın hastalıklarından biri olan obezite D vitamini eksikliğine yol açar. Zira yağ hücreleri bu vitamini emerek, kullanılmasına müsaade vermez.
2-Uzun mühlet kapalı alanlarda bulunmak D vitamini eksikliğine yol açar.
3-D vitamini eksikliğinin değerli nedenlerinden biri de hava kirliliğidir. Kirli hava D vitamini sentezi için gereken ultraviyole ışınlarının yeryüzüne ulaşmasını mahzurlar.
4-Koyu deri rengi olanlar açık derililere nazaran daha az D vitamini üretir. Bu nedenle biraz daha fazla güneşlenmeleri gerekir.
5- İlerleyen yaşla birlikte cilt daha az D vitamini sentezler. Bu da beslenme yetersizliği ile birlikte yaşlılarda D vitamini eksikliğinin en değerli nedenidir.
6- Ülseratif kolit, Crohn, Multiple Skleroz (MS) üzere bağışıklık sisteminin neden olduğu hastalıklarda D vitamini eksikliğine rastlanmaktadır.
7- Yıllardır kullanılan tarım ilaçları da bedende D vitaminini sentezleyen bir enzimi bloke eder.
8-Tüberküloz (verem) ve epilepsi (sara) ilacı kullananlar da D vitamini eksikliği riski altındadır.
Besinler D vitamini gereksinimini karşılar mı?
Hayvansal ve bitkisel besinler D vitamini gereksinimini karşılayamaz. Araştırmalar ortalama bir kişinin D vitamini gereksiniminin yalnızca yüzde 20’sini besinler aracılığıyla aldığını göstermektedir. Balıkyağı, somon balığı, uskumru, pisi balığı, ringa balığı, ton balığı karides, süt, peynir, tereyağı, krema, yumurta sarısı esas D vitamini içeren besinlerdir.
Nasıl depolayabiliriz?
Özellikle güneş ışınlarının dik olarak dünyaya ulaştığı 11.00-15.00 saatleri ortasında, gözetici krem kullanmadan 15-20 dakika güneşlenmek kâfi D vitaminin depolanmasını sağlar. Öte yandan depolanan bu vitamin bütün yıl boyunca muhtaçlığı karşılayamaz. Yaz ayları dışında da güneş ışınlarına maruz kalmak sıhhat açısından kıymetlidir.
VÜCUDA FAYDALARI
D vitamini eksikliğinde çocuklarda kemik zayıflığına neden olan raşitizm, yetişkinlerde kas zayıflığı ve kemik yumuşamasına yol açan ‘osteomalazi’ hastalığı ortaya çıkar. D vitamini eksikliğinin depresyon eğilimine yol açabileceğini gösteren güçlü deliller bulunmaktadır. Çocukluk, gençlik yıllarında güneş ışınları ve besinler yoluyla gereğince D vitamini alanlarda göğüs, kolon, prostat ve kan kanseri (lösemi) riskinin azaldığı bilinmektedir. D vitamini, astım, alerji, hipertansiyon, kalp yetersizliği, beyin felci, Parkinson, demans ve MS üzere hastalıklara yakalanma riskini azaltır. Bu vitaminin obezite ve diyabete karşı gözetici tesir yarattığı tespit edilmiştir. Kış aylarında zatürre ve grip üzere hastalıkların ve mevt sıklığının artması, D vitamini eksikliğiyle ilişkilendirilmektedir. D vitamini seviyeleri kanda 25 (OH) D vitamini tayini ile kolay kolay tespit edilebilir. Bilhassa kış aylarında D vitamini seviyeleri tespit edilmeli ve gerekirse tabip denetiminde destek alınmalıdır.
Kaynak: Sözcü
D vitamini eksikliğinin 8 nedeni yazısı ilk önce üzerinde ortaya çıktı.
