Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Derneği (KLİMİK) İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, Akciğer Sıhhati ve Ağır Bakım Derneği (ASYOD) tarafından 15-18 Mart tarihleri ortasında Antalya’da gerçekleştirilen Ulusal Akciğer Sıhhati Kongresinde sarsıntı sonrası yaşanabilecek enfeksiyon hastalıkları ile ilgili bir sunum gerçekleştirdi.
Prof. Dr. Azap, tetanos tehlikesine dikkat çekti. Sarsıntı bölgesinden öbür kentlere göç eden depremzedelere dikkat çeken Prof. Dr. Azap, çocukluk çağı aşılamalarının da aksamaması için bölgeden diğer vilayetlere gidenlerin bir an evvel gittikleri yerlerdeki aile sıhhati merkezlerine kayıt yaptırması gerektiğini kaydetti.
Prof. Dr. Azap, bölgede şimdi büyük bir salgın hastalık yaşanmadığını söyleyerek O bölgede çalışan arkadaşlarımızdan öğrendiğimiz kadarıyla kimi enfeksiyonların sıklığında bir ölçü artış var. Ancak bu türlü Coviddeki üzere süratli bir biçimde yayılan bir enfeksiyon hastalığından bahsetmiyoruz.
Bazı hastalıklarda (kümesel) artışlar var. Örneğin uyuz hadiselerinde, ishallerde artış olduğunu biliyoruz. Bu da bölgelere nazaran farklılık gösteriyor. Zira her bölgenin kendi özel durumu da kelam konusu. Örneğin kimi kentlerde kanalizasyon alt yapısı çok fazla hasar görmediği için kullanım ya da içme suyuna ulaşımda zahmetler yok. Fakat Antakya merkez, Samandağı ilçesi, Maraş merkez ve birtakım ilçelerinde hala bu hususlarla ilgili eksiklikler olduğunu öğreniyoruz” halinde konuştu.
“HAVALAR ISINIYOR SİNEKLERE KARŞI TEDBİR ALINMALI”
Havaların ısınmasıyla birlikte sinek, sivrisinek üzere sıkıntıların da bölgede önemli ezalara yol açabileceğini kaydeden Prof. Dr. Azap, bunlarla ilgili şimdiden çok yeterli tedbirler alınması gerektiğini vurgulayarak, “Sinek, sivrisinek üzere vektör dediğimiz, hastalık taşıyabilecek canlıların artması da kelam konusu olabilecek havaların ısınmasıyla. Bu da enfeksiyonları kolaylaştıracak bir faktör. Hasebiyle bunlarla ilgili şimdiden önemli bir biçimde tedbir alınması gerekiyor” diye konuştu.
“DEPREMLERDEN SONRA TETANOS OLAYLARINDA ARTIŞ OLABİLİR”
Depremlerden sonra telaş veren tablolardan birinin tetanos hastalığı olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Alpay Azap, şunları söyledi:
Tetanos olaylarında artışlar olması sarsıntılardan sonra çok beklendik bir durumdur. Dünyada da bunun örnekleri var. Zira tetanos, tozda, toprakta çok ağır bir biçimde bulunan bir sporlu bakteri.
Şöyle bir sorun var, hafif yaralanma ile bile olsa, şayet yara yeri oksijensiz bir ortam içeriyorsa, o vakit tetanos sporları basile dönüşerek tetanos toksini üretebilir ve şahıslarda tetanos hastalığına sebep olabilir. Bu türlü çok sayıda kişi olduğunu düşünüyoruz açıkçası. Y
ani enkazdan kendi eforuyla kurtulup, rastgele bir sıhhat kuruluşuna görünmeden yakınlarını kurtarmak üzere enkaz başında kalıp hala bölgede yaşayan ya da bölgeyi terk etmiş öteki kentlere gitmiş vatandaşlarımız var.
Bizim takip ettiğimiz, zelzeleden kurtulup daha sonra Aydın’da bir hastaneye başvuran bir olay da tespit edildi bu biçimde. Fakat hastanın durumunun âlâ olduğunu, tedavilere âlâ karşılık verdiğini öğrendik”
“KENDİ İMKANLARIYLA ÇIKAN YARALILAR AŞISIZSA, AŞI OLMALI”
Tetanosun kuluçka mühletinin yaklaşık 90 günü bulabildiğine işaret eden Prof. Dr. Azap, yaranın durumu yahut kişinin bağışıklık karşılığına nazaran bu mühletin değişebileceğini vurgulayarak, “Yaralanmanın yüküne nazaran ve kişinin bağışıklık sistemi durumuna nazaran bu mühlet değişebilir. İki güne bile düşebilir ya da uzayabilir. En ideali, yaralanma olduktan en kısa müddette tetanos aşısı olmaktır. Lakin buradan da şöyle bir mana çıkmasın, zelzele bölgesinde yaşayan herkes kesinlikle tetanos aşısı olmalı demiyoruz. Tetanos riskli yaralanması olup, rastgele bir sıhhat denetiminden geçmemiş ve son 10 yıl içerisinde de hiç tetanos aşısı olmayan bireylere aşılanmayı öneriyoruz” dedi.
KIZAMIK VE SUÇİÇEĞİ TEHLİKESİ
Depremde yaşanan büyük yıkımdan aile sıhhati merkezlerinin de (ASM) etkilendiğini tabir eden Prof. Dr. Azap, çocukluk çağı aşılamalarında da bölgede bir ölçü aksama beklendiğini vurguladı. Prof. Dr. Azap, şunları söyledi:
Aşılama hizmetleri Türkiye’de birinci basamak sıhhat hizmetleri üzerinden gerçekleştirildi ve çok düzgün işleyen bir aşı sistemimiz var. Fakat maalesef sarsıntı bölgesinde yıkılan binalardaki Aile Sıhhati Merkezleri de kullanılamaz hale geldi. Aşılar için 7/24 ısı takibi yapılması gereken sistem de hasara uğradı.
Ayrıca sıhhat çalışanları da, ya kendileri hayatlarını kaybetti ya da yakınlarını kaybetti, depremzede oldu. O yüzden aşılamalarda da bir ölçü aksama beklediğimiz bir durum zati. Lakin bilhassa zelzele bölgesinden diğer kentlere giden çok sayıda insan oldu.
Bu bireylerin gittikleri yerlerde kesinlikle aile hekimliklerine başvurup kayıtlarını oraya aldırıp yapılması gereken aşıları yaptırması gerekiyor. Yoksa önümüzdeki haftalar içerisinde aşı ile önlenebilecek kızamık, suçiçeği, tetanos üzere hastalıkları da görme riskimiz artacaktır”
“İKİSİ DE ÇOK SÜRATLE YAYILABİLEN HASTALIKLAR”
Rutin aşılama şemasında olan aşıların yapılmadığında bu hastalıkların süratle tekrar ortaya çıkma riskinin yükseldiğini söyleyen Prof. Dr. Azap, Bilhassa kızamık ve suçiçeği üzerinde durmamızın nedeni, bunlar çok kolay bulaşır. Evet kabakulak da damlacık yoluyla teneffüs yolu ile bulaşan bir hastalık ancak kabakulağın bulaşması için yakın temasın çok uzun müddetli olması gerekiyor. Halbuki kızamık ve suçiçeği çok kısa bir müddette, çok da yakın olmayan temasla bir anda yayılabilir. Düzgün beslenemeyen, bilhassa küçük çocuklarda kızamık ve suçiçeği ölümcül sonuçlara yol açabilir. Zelzele nedeniyle o bölgede beslenme aslında zahmetli. O yüzden bu kadar telaşlıyız bu hastalıklarla ilgili” diye konuştu.
“DÜZENLİ SÜRVEYANS PAYLAŞIMI YAPILMALI”
Prof. Dr. Alpay Azap, son olarak da enfeksiyon hastalıkları açısından sürveyans (takip) sisteminin sürdürülebilir olmasının hastalıkların denetimi açısından hayati ehemmiyet taşıdığını söyleyerek Sıhhat Bakanlığının bu hususta daha sık bildirim yapmasının bölgede çalışan enfeksiyon uzmanları açısından işleri kolaylaştıracağını söyledi.
Azap, “Enfeksiyon hastalıklarının takipleri için şu an 10 ilin 10’unda da Sıhhat Bakanlığı sürveyans sistemini sarsıntıdan kısa bir mühlet sonra ayağa kaldırdı. Sayın Bakan da sayıları bir defa paylaştı. Ancak sonrasında tekrar paylaşım olmadı. Şu an son durum ne bilmiyoruz. Bu nedenle daha tertipli bilgilendirmelere muhtaçlığımız var. Böylelikle bölgede misyon yapan meslektaşlarımız enfeksiyon hastalıklarının denetimini daha kolay sağlayabilir” formunda konuştu. (DHA)
Kaynak: Sözcü
Zelzele bölgesinde iki yeni tehdit, süratle bulaşıyor… yazısı ilk önce üzerinde ortaya çıktı.
