Beyin, vücudun en karmaşık ve hayati organlarından biridir. Bu karmaşık yapının sağlıklı bir şekilde işlev görmesi için sürekli ve dengeli bir kan akışına ihtiyacı vardır. Ancak, bazen beyindeki kan damarlarında anormal genişlemeler meydana gelebilir. Bu genişlemelere “beyin anevrizması” denir. Anevrizmalar, genellikle sessizce ve herhangi bir belirti göstermeden gelişirken, bazen ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu nedenle, anevrizmaların ne olduğunu, nedenlerini ve belirtilerini anlamak, bu potansiyel tehlikeden korunmada büyük önem taşıyor.
BEYİN ANEVRİZMASI NEDİR?
Beyin anevrizması, beyindeki bir kan damarının duvarının zayıflayarak anormal bir şekilde genişlemesi veya balonlaşmasıdır. Eğer bu anevrizma yırtılırsa, beyin dokusuna kan sızabilir. Bu duruma subaraknoid kanama denir ve acil müdahale gerektiren hayati tehlike arz eden bir durumdur.
Anevrizmanın nedenleri arasında yüksek tansiyon, ateroskleroz (damar sertliği), genetik faktörler, yüksek kolesterol, enfeksiyonlar ve travma bulunabilir. Ancak, her durumda kesin bir neden belirlenemeyebilir.
Birçok anevrizma belirti vermeden var olabilir ve genellikle başka bir sebeple yapılan tıbbi görüntüleme testleri sırasında tesadüfen bulunur. Ancak, anevrizma yırtılırsa, şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, boyun sertliği, ışığa karşı hassasiyet gibi belirtiler gösterebilir.
Eğer bu tür belirtiler yaşanıyorsa, acil tıbbi yardım alınmalıdır. Anevrizmanın yırtılmasının neden olduğu kanama ölümcül olabilir veya kalıcı beyin hasarına neden olabilir. Anevrizmanın teşhis edilmesi ve uygun tedavi yönteminin belirlenmesi için bir nörolog veya nöroşirürjen ile iletişime geçmek gerekmektedir.
BEYİN ANEVRİZMASI NEDEN OLUR?
Beyin anevrizmasının nedenleri tam olarak anlaşılmamıştır, ancak bazı faktörler anevrizma riskini artırabilir. İşte beyin anevrizmasının potansiyel nedenleri ve risk faktörleri:
Genetik Faktörler: Bazı ailelerde beyin anevrizması daha sık görülebilir, bu da genetik bir yatkınlığın olabileceğini düşündürmektedir.
Konjenital Faktörler: Birey, anevrizmaya yatkın bir damar yapısıyla doğabilir.
Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon): Yüksek tansiyon, kan damarlarının duvarlarında stres oluşturarak anevrizma riskini artırabilir.
Sigara Kullanımı: Sigara tüketimi, anevrizma geliştirme riskini artırabilir.
Yaş: İlerleyen yaşla birlikte beyin anevrizmasının riski artabilir.
Ateroskleroz: Damar sertleşmesi olarak da bilinen bu durum, damar duvarlarının kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olabilir.
Bazı Hastalıklar: Örneğin, polikistik böbrek hastalığı gibi bazı genetik hastalıklar anevrizma riskini artırabilir.
Travma: Şiddetli bir baş yaralanması, beyin damarlarında anevrizma oluşumuna neden olabilir.
Önceki Anevrizma: Daha önce bir beyin anevrizması yaşamış olan kişilerde yeni anevrizma oluşma riski daha yüksektir.
Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi anevrizma riskini artırabilir.
İllegal Uyuşturucu Kullanımı: Özellikle kokain gibi maddeler, anevrizma riskini artırabilir.
Enfeksiyon: Çok nadir durumlarda, bir enfeksiyon beyinde bir anevrizmaya neden olabilir.
BEYİN ANEVRİZMASI BELİRTİLERİ NELER?
Beyin anevrizması sıklıkla herhangi bir belirtiye neden olmaz ve bazen rutin tıbbi görüntülemelerde tesadüfen keşfedilir. Ancak, anevrizma büyümeye başladığında veya yırtıldığında belirli belirtiler ortaya çıkabilir.
Beyin anevrizmasının genişlemesiyle ortaya çıkan belirtiler:
Görme Problemleri: Anevrizma gözün arkasındaki sinirlere baskı yapabilir.
Göz Kapağında Düşüklük: Baskı sonucunda oluşabilir.
Baş Ağrısı: Genellikle bir tarafta yoğunlaşan, ani ve şiddetli baş ağrısı olabilir.
Dil ve Konuşma Problemleri: Bazı durumlarda oluşabilir.
Boyun Ağrısı veya Sertliği
Beyin anevrizmasının yırtılmasının belirtileri:
Şiddetli Baş Ağrısı: Hastalar tarafından “hayatımda hissettiğim en kötü baş ağrısı” olarak tarif edilen ani ve şiddetli bir baş ağrısı olabilir.
Bulantı ve Kusma
Boyun Sertliği
Işığa Karşı Hassasiyet
Bilinç Kaybı veya Bulanıklaşma
Konvülsiyonlar (Nöbetler)
Bulanık veya Çift Görme
Yüz Felci
Koordinasyon ve denge kaybı
BEYİN ANEVRİZMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Beyin anevrizmasının teşhisi, genellikle belirtilerle başvuran hastalarda ya da tamamen farklı bir nedenle yapılan beyin görüntülemeleri sırasında tesadüfen keşfedildiğinde yapılır. Beyin anevrizmasını teşhis etmek için kullanılan yöntemler şunlardır:
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Anevrizmanın yırtılması ve beyne kan sızmasından şüpheleniliyorsa, hızlı bir tarama yöntemi olarak bilgisayarlı tomografi (CT) yapılabilir. CT taraması, beynin kesitlerini üretir ve beyinde kanama olup olmadığını gösterir.
BT Anjiyografi: Bu test, anevrizmanın tam yerini ve boyutunu belirlemek için kullanılır. Kontrast madde damardan verildikten sonra BT taraması yapılır.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ve MR Anjiyografi (MRA): MRG, beyindeki damarları, dokuları ve kanamayı gösteren detaylı görüntüler üretir. MR Anjiyografi, beyindeki damarların daha ayrıntılı görüntülerini sağlar.
Serebral Anjiyografi: Bu test, anevrizmanın tam yerini ve şeklini belirlemek için altın standart olarak kabul edilir. Bir kateter, genellikle kasıktan başlayarak anevrizmanın bulunduğu damara kadar ilerletilir. Kontrast madde enjekte edildikten sonra X-ışınları ile damarların görüntüleri alınır. Bu prosedür, anevrizmanın boyutu, şekli ve tam olarak nerede olduğuna dair en ayrıntılı bilgileri sağlar.
Lomber Ponksiyon (Beyin Omurilik Sıvısı Testi): Anevrizmanın yırtılmasından şüpheleniliyorsa ve kanama CT taramasında açıkça görülmüyorsa, bir lomber ponksiyon (omurilik sıvısı örneği alınması) yapılabilir. Bu test, omurilik sıvısında kan bulunup bulunmadığını kontrol etmek için yapılır.
BEYİN ANEVRİZMASI TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Beyin anevrizmasının tedavisi, anevrizmanın boyutuna, yerine, büyüme hızına, olası komplikasyon riskine, hastanın yaşı ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Tedavi, anevrizmanın yırtılmamış veya yırtılmış olmasına göre de farklılık gösterebilir.
Beyin anevrizmasının tedavisinde kullanılan yaygın yöntemler şunlardır:
Gözlem ve Rutin İzlem: Küçük, yırtılmamış anevrizmalar genellikle hemen bir tehlike oluşturmaz. Bu nedenle, bazen en iyi yaklaşım, anevrizmanın boyutunu ve şeklini düzenli aralıklarla kontrol ederek izlemektir. Ayrıca, yüksek tansiyonun kontrol altında tutulması ve sigara kullanımının bırakılması gibi yaşam tarzı değişiklikleri de önerilebilir.
Endovasküler Koiling: Bu prosedürde, anevrizmaya bir kateter yardımıyla yaklaşılır ve anevrizmanın içine platin mikrospiraller (coil) yerleştirilir. Bu spiraller, kanın pıhtılaşmasını teşvik eder, bu da anevrizmanın yavaşça kapanmasına ve yırtılma riskinin azalmasına neden olur.
Klipleme: Bu, anevrizmanın yırtılmasını önlemek için kullanılan cerrahi bir prosedürdür. Operasyon sırasında, anevrizmanın boyun kısmına bir klips yerleştirilir, bu da kanın anevrizmanın içine girmesini engeller.
Bypass Cerrahisi: Bu, daha karmaşık anevrizmalarda kullanılır. Cerrahi prosedür, kanın anevrizma etrafından yönlendirilmesini sağlar.
Endovasküler Balonlama: Bu teknikte, anevrizma içine bir balon kateteri yerleştirilir ve balon şişirilir. Bu, kanın anevrizmanın içine girmesini engeller.
Stent Yardımıyla Koiling: Bu prosedürde, anevrizmanın boyun kısmını desteklemek için bir stent yerleştirilir ve ardından koiling yapılır.
Kaynak: Sözcü
Beyin anevrizması nedir, belirtileri neler? yazısı ilk önce üzerinde ortaya çıktı.
