Liseye geçiş imtihan süreci de her imtihan üzere çoklukla endişe ve telaş kaynağı haline gelebiliyor. Hasebiyle bu süreç hem öğrenciler hem de aileler için zorlayıcı oluyor. Pekala, çocuklardaki imtihan derdine karşı ailelerin yaklaşımı nasıl olmalı? Anne babalar hangi yanlışlardan kaçınmalı? Psikolog Tuana Parıltı Yazıcılar’ın işte tüm bu soruların cevaplarını içeren tavsiyeleri…
Tuana Parıltı Yazıcılar
Rahatlatıcı olun
Sınav devrinde gençler ağır gelecek derdi, imtihan anı yaşanacakların kaygısı, başarısızlık korkusu, müddet yetiştirememe korkusu üzere birçok farklı hususta tasa yaşayabilir. Aileler tüm bu korkulara rahatlatıcı bir tavırla yaklaşmalıdır.
Sınav muvaffakiyetini hayatınızın temeline oturtmayın
Unutulmaması gereken birinci şey imtihan muvaffakiyetinin hayatın tümü olmadığıdır. Bilhassa çocukları bu niyetle büyütmemek, ilgi yetenekleri doğrultusunda onları yönlendirmek değerlidir. Hayatın sırf imtihandan ibaret olduğu fikrini benimseyen bir çocuk istediği puanı elde edememe konusunda çok daha ağır dert hissedecek ve çıkmaza girecektir. İmtihanda istediğimiz sonuçları elde edememek bizim “başarısız biri” olduğumuz manasına gelmemelidir.
Evde sessizlik sağlayın
Aileler, öğrencilere mümkün olduğunca sessiz ve odaklanabileceği konut ortamını sağlamaya çalışmalıdır. Çocuğun şayet küçük kardeşi varsa kesinlikle bu durum anlatılmalı ve ders çalışma saatlerinde sessiz oyunlar oynayabileceği konusunda bilgilendirilmelidir. Ebeveynler konut içi sorumlulukları ders çalışma programını engellemeyecek formda planlamalıdır.
Hedeflerini destekleyin
Hedef ve kısım belirleme konusunda aileler çocuklarına tekliflerde bulunurken zorlayıcı ve baskılayıcı olmamalı kesinlikle çocuğun isteklerine ve fikirlerine kulak vermelidir.
Yanlış motivasyon cümleleri kurmayın
Aileler sıklıkla çocuklarını motive edebilmek için “ders çalış, hiç çalışmıyorsun, bu türlü giderse yapamazsın, başarısız olmak istemiyorsan çok çalışmalısın” üzere cümleleri sık kurma eğilimindedir. Fakat bu sıklıkla öğrenciyi daha çok kaygılandıran ve motivasyonunu düşüren bir durumdur. Motive etmek için ailelerin asıl yapması gereken çocuklarına güvendiklerini belirtmeleri ve sonuç ne olursa olsun yanında olduklarını hissettirmeleridir.
Duygusal gereksinimlerine ehemmiyet verin
Bu süreçte gençler olduklarından daha sonlu ve alıngan yapıda olabilir. Ders çalışmakla ilgili öğütler ya da gösterilen ilgi abartılı biçimde olmamalıdır. Çünkü onlar bu ilgiyi boğucu olarak algılayabilir. Bu durumda gençler ebeveynlerine gereksinimleri doğrultusunda rehberlik edecektir. Değerli olan ailelerin bu gereksinimlere değer vermesi ve dikkate almasıdır.
Kimseyle kıyaslama yapmayın
En sık yapılan bir öteki yanlış da çocuğun bir oburuyla karşılaştırılmasıdır. Komşunun çocuğu, kardeşi, arkadaşları kim olursa olsun muvaffakiyet konusunda çocuğu bir oburuyla karşılaştırmak yanlış bir durumdur. Her çocuğun ilgi ve yeteneklerinin farklı olduğu unutulmamalıdır.
Yüksek beklenti içinde olmayın
Sınav derdi sıklıkla “mutlaka kazanmalıyım, başaramazsam ailemin emekleri boşa gidecek, başaramayacağım, yetiştiremeyeceğim, yetersizim” üzere inanışlar nedeniyle ortaya çıkar. Ayrıyeten ailenin yüksek beklentisi öğrenciyi daha da kaygılandırabilmektedir. Genç zihnindeki bu fikirler nedeniyle imtihan anında odaklanamaz, bildiklerini unuttuğunu düşünür ve başaramayacağı ile ilgili ağır korku döngüsü imtihan bitene kadar devam eder. O nedenle ailenin tavrı ve çocuğa yaklaşımı bu süreçte büyük kıymet arz etmektedir.
Zorlayıcı ders programlarından kaçının
Sınav periyotlarında ebeveynler çocuklarına destekleyici yaklaşmalıdır. Çocuğu bunaltacak ve zorlayacak ağır bir ders programı öğrencilerin daha çok bunalmasına ve derslerden uzaklaşmasına sebebiyet verebilir. Kesinlikle toplumsallaşmaya de vakit ayırılmalı ve ders program yoğunluğu öğrencinin talebine nazaran düzenlenmelidir.
Kaygılarınızı onlara yansıtmayın
Bazı durumlarda ebeveynler öğrencilerden daha telaşlı olabilir. Bu telaş olağan olmakla birlikte çocuğu olumsuz etkileyecek seviyede olmamalı ve çocuğa yansıtılmamalıdır.
Sınav öncesi ve sabahı nelere dikkat edilmeli?
Sınav sabahı ve imtihandan bir evvelki gün, şayet öğrencinin de isteği ve gereksinimi varsa imtihan hakkında kısa bir konuşma yapılabilir. Bu süreçte de aileler şunlara dikkat etmelidir:
– Çocuklarını şartsız sevdiği ve kabul ettiği bildirisini kesinlikle iletmelilerdir.
– Ömrün sadece bu imtihandan ibaret olmadığı ve sonuç ne olursa olsun birlikte bir tahlil önerisi geliştirebilecekleri anlatılmalıdır.
– İmtihan sonrası olacaklar değil, imtihan esnasında elinden geleni yapması konusunun değerli olduğu vurgusu yapılmalıdır.
– İmtihan sabahı ve evvelki akşam her şey olağan akışında devam etmeli, öğrencinin söylediklerine kulak verilmeli ve gereksinimlerine nazaran hareket edilmelidir.
– İmtihan öncesi beslenme ve uykuya dikkat etmelerine takviye olunmalıdır.
Sınav sırasındaki tasayla nasıl başa çıkılır?
Sınav esnasında korkunun olağan olduğu kabul edilmelidir. Onu bastırmaya ve yok saymaya çalışmak fonksiyonel değildir. Öğrencilerin tasalarını yönetebilmek için neler yapabileceklerini bilmeleri onlara yardımcı olacaktır. İmtihan esnasında tasa olursa nefes idmanları yapmak, gevşemeye çalışmak ve öğrencinin yapabildiği mevzuların sorularıyla imtihana başlaması büyük yarar sağlayacaktır.
Kaynak: Sözcü
LGS öncesi ailelere tavsiyeler yazısı ilk önce üzerinde ortaya çıktı.
